Κατά τις τελευταίες μέρες, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και στο εξωτερικό, διευρύνεται σημαντικά η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.
Σε αρθρογραφία μας, έχουμε εξηγήσει για ποιούς λόγους θεωρούμε πλέον τις προσπάθειες για την αποφυγή της αναδιάρθρωσης ως μάταιες. Επιγραμματικά, κατά την άποψή μας, οι λόγοι που τελικά θα οδηγήσουν στις διαδικασίες μίας “σχεδιασμένης αναδιάρθρωσης” είναι το γιγάντιο μέγεθος του χρέους, ο ρυθμός μεταβολής του, η αποτυχία της Κυβέρνησης να εφαρμόσει τα μέτρα του Μνημονίου και κυρίως να περιορίσει το τερατώδες μέγεθος του Κράτους και περισσότερο απ’ όλα, η αποτυχία της Κυβέρνησης να εμπνεύσει τον ελληνικό λαό (αλλά ακόμη και πολλούς Υπουργούς) για το ότι υπάρχει διέξοδος και ότι οι θυσίες του μπορούν να πιάσουν τόπο.
Επί αρκετούς μήνες, θεωρούσαμε ότι, μέσα από πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις, το χρέος της χώρας μπορούσε να είναι διαχειρίσιμο, έτσι ώστε η χώρα να αποφύγει την αναγκαστική αναδιάρθρωσή του. Δύο από τις εκ των “ων ουκ άνευ” προϋποθέσεις ήταν η έκδοση ευρω-ομολόγων και η επίτευξη της μείωσης των ελλειμμάτων, ήδη από το 2010 και η εμφάνιση πρωτογενών πλεονασμάτων από το β’ εξάμηνο του 2011.
Με την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής, το πρώτο αποκλείστηκε, ενώ με την ανακοίνωση του δημοσιονομικού ελλείμματος του 2010, φάνηκε ότι η μείωση των ελλειμμάτων δεν επιτυγχάνεται και ούτε καν προσεγγίζει τους στόχους.
Μετά από τις εξελίξεις αυτές, αναθεωρήσαμε την άποψή μας για το ζήτημα της ικανότητας διαχείρισης του χρέους. Παράλληλα όμως, η αναθεώρηση αυτή μας οδηγεί στην υποστήριξη της θέσης για την όσο το δυνατό ταχύτερη λήψης της πολιτικής απόφασης για την αναδιάρθρωσή του. Δηλαδή, δεν έχει πλέον καμία σημασία να περιμένει η χώρα έως το 2013 για να καταλήξει να κάνει την αναδιάρθρωση του χρέους, αφού εάν αυτή γίνει άμεσα, παρέχει στη χώρα περισσότερες ωφέλειες.
Με τον όρο “αναδιάρθρωση” εννοούμε την ανάληψη πρωτοβουλίας για το “φιλικό και συναινετικό διακανονισμό” με τους ομολογιούχους, στη βάση της κοινής αντίληψης της μη διαχειρισιμότητας και στην εξεύρεση κοινά αποδεκτών πρακτικών για τους τρόπους αποπληρωμής τμήματος της οφειλής της χώρας προς αυτούς, ή την επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής, ή της μείωσης του επιτοκίου, ή συνδυασμό όλων των προηγούμενων.
Ποιά είναι όμως τα πλεονεκτήματα και ποιά τα μειονεκτήματα από μία απόφαση για την αναδιάρθρωση του χρέους; Και ακόμη περισσότερο, ποιά είναι τα πλεονεκτήματα και ποιά τα μειονεκτήματα από μία άμεση αναδιάρθρωση;
Κατά την άποψή μας, τα κυριότερα πλεονεκτήματα είναι:
- Τερματισμός της περιόδου αβεβαιότητας και άγχους που επί μήνες βιώνει η ελληνική κοινωνία και οικονομία. Αυτό είναι το πιο σημαντικό κέρδος από την ταχύτερη έλευση μίας εξέλιξης που, όλο και περισσότερο, δείχνει να είναι αναπόφευκτη. Όσο περισσότερο διάστημα διατηρείται η παρούσα νοσηρή αβεβαιότητα, τόσο μεγαλύτερη βλάβη προκαλείται στις δομές της οικονομίας και τόσο βαθύτερα βυθίζεται στην ύφεση.
- Μείωση του χρέους. Αναλόγως των μεθόδων (εκτιμάται ότι θα προκριθούν 2-3 μέθοδοι αναδιάρθρωσης) που θα εφαρμοσθούν, το χρέος μπορεί να μειωθεί έως και 65 περίπου δισεκατομμύρια ευρώ (με την υπόθεση ότι το “κούρεμα” για μία κατηγορία ομολόγων θα φθάσει περίπου στο 40%). Αν σ’ αυτή τη μείωση προστεθεί και μία ωφέλεια ύψους 25 έως 30 δισεκ. ευρώ που μπορεί να έχει η χώρα από το (“κουρεμένο”) χρέος που έχει ήδη συγκεντρώσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τότε το συνολικό όφελος μπορεί να φθάσει κάπου μεταξύ 90 - 95 δισεκ. ευρώ, το οποίο αποτελεί περίπου το 25% του συνολικού χρέους, μειώνοντας έτσι τη σχέση ΑΕΠ προς Χρέος στο 105% περίπου. Η σχέση αυτή παραμένει υψηλή, αλλά εάν η χώρα πετύχει -και θα πρέπει να πετύχει- την εμφάνιση πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2012 και εάν υπάρξει μία στατιστική αναθεώρηση του ΑΕΠ, τότε η σχέση αυτή μπορεί να μειωθεί κοντά στο 90%, ποσοστό το οποίο είναι διαχειρίσιμο.
- Μείωση του επιτοκίου και χρονική επιμήκυνση. Συχνά, η μείωση του επιτοκίου και η επιμήκυνση μέρους του χρέους είναι ζητήματα που τίθενται στο “πακέτο” των διαπραγματεύσεων, τουλάχιστον για ένα τμήμα του χρέους, που είτε δε θα “κουρευτεί”, είτε θα “κουρευτεί” λιγότερο.
- Μείωση των ετησίων τόκων. Η μείωση του χρέους θα μειώσει το ποσό που ετησίως καταβάλλει η χώρα σε τόκους. Αυτό θα βελτιώσει το μέγεθος του ελλείμματος ή το πρωτογενές πλεόνασμα και θα απελευθερώσει πόρους για την κοινωνία, την οικονομία και την ανάπτυξη.
- Μεγαλύτερο “κούρεμα” του μη-εγγυημένου χρέους. Γνωρίζουμε ότι, με κάθε δόση που η χώρα λαμβάνει από την τρόικα, αυξάνεται το ύψος του “εγγυημένου” (προς τα Κράτη που μας δανειοδοτούν) χρέους και μειώνεται το ύψος του “μη εγγυημένου” χρέους (προς τους ιδιώτες ομολογιούχους). “Κούρεμα” μπορεί να γίνει μόνον προς το “μη εγγυημένο” χρέος. Συνεπώς, όσο πιο γρήγορα αποφασιστεί η αναδιάρθρωση, τόσο πιο μεγάλο τμήμα του χρέους μπορούμε να κουρέψουμε. Και αυτό σημαίνει, πιο πολλά χρήματα που μπορεί να “γλυτώσει” το Κράτος, αλλά και μικρότερο ποσοστιαίο “κούρεμα” στο ιδιωτικό, μη εγγυημένο χρέος. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που οι διεθνείς οίκοι υποβαθμίζουν διαρκώς τη χώρα μας, αφού προσπαθούν να την πιέσουν να αναδιαρθρώσει το χρέος της το συντομότερο δυνατόν, έτσι ώστε το ποσοστιαίο “κούρεμα” για τους ιδιώτες (και πελάτες των οίκων αξιολόγησης) να είναι μικρότερο.
- Καλύτερος προσδιορισμός της καθαρής θέσης των τραπεζών και των επιχειρήσεων. Σήμερα, είναι αδύνατο για έναν αναλυτή να προσδιορίσει την καθαρή θέση μίας Τράπεζας, αφού κανείς δε μπορεί να προσδιορίσει με ακρίβεια την αξία των ομολόγων που έχει στο χαρτοφυλάκιό της. Το ίδιο συμβαίνει και με πολλές επιχειρήσεις. Λόγω αυτής της αβεβαιότητας, οι τράπεζες δυσκολεύονται στη συμμετοχή τους στην διατραπεζική αγορά, ενώ παράλληλα αυξομειώνεται το επίπεδο του επιτρεπόμενου δανεισμού τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Με άλλα λόγια, μετά την αναδιάρθρωση και εφ’ όσον αυτή γίνει με κατάλληλο χειρισμό, θα δημιουργηθούν οι συνθήκες για τη σταδιακή αναθέρμανση της τραπεζικής χρηματοδότησης.
- Διακοπή του φαινομένου της φυγής κεφαλαίων από το τραπεζικό σύστημα (με κατεύθυνση το εξωτερικό, τις θυρίδες, ή ακόμη και τα ...μαξιλάρια). Σ’ αυτό το σημείο βέβαια χρειάζεται μία ξεκάθαρη επικοινωνιακή πολιτική της Κυβέρνησης, μέσα από την οποία θα διαβεβαιώνεται ότι δεν υπάρχει περίπτωση αποχώρησης από το ευρώ, ή εφαρμογής περιοριστικών μέτρων στις αναλήψεις από τις τράπεζες.
- Πολιτικές ανακατατάξεις. Είναι εύκολα κατανοητό ότι, με βάση τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, η απόφαση για μία τέτοια κίνηση μπορεί να ληφθεί μόνον από μία κυβέρνηση ευρύτερης βάσης και κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Συνεπώς, η όποια απόφαση ληφθεί, θα είναι καλά προσχεδιασμένη τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό και θα συνεπάγεται τη συνέχιση της διακυβέρνησης της χώρας από μία κυβέρνηση συνασπισμού, η οποία θα έχει την ευκαιρία να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα προσαρμογής, το οποίο θα έχει ευρύτερη πολιτική αποδοχή.
Θα μπορούσαμε βέβαια να καταγράψουμε πολλά ακόμη πλεονεκτήματα που θα προσέφερε σήμερα η αναδιάρθρωση του χρέους. Όμως, παραμένουμε στα κυριότερα. Άλλωστε, στο μέλλον θα έχουμε την ευκαιρία να επανέλθουμε στο ζήτημα.
Ποιά είναι όμως τα μειονεκτήματα; Ποιά είναι τα γενικότερα μειονεκτήματα (και κόστη) μίας αναδιάρθρωσης και ποιά είναι τα μειονεκτήματα της άμεσης αναδιάρθρωσης;
Για τα “κόστη” της αναδιάρθρωσης, έχουμε γράψει σε παλαιότερα άρθρα. Όμως, κατά πόσον τα “κόστη” αυτά εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται ως “κόστη”, όταν η εξέλιξη μοιραία οδεύει προς αυτή την κατεύθυνση.
Το μεγαλύτερο κόστος είναι η “διακοπή” της χρηματοδότησης της χώρας από τις διεθνείς αγορές για ένα χρονικό διάστημα (το οποίο εξαρτάται ανάλογα με τη διαδικασία “ανάνηψης” της οικονομίας της χώρας.
Όμως, συμμετέχει σήμερα η χώρα στις διεθνείς αγορές; Υπάρχει κάποια ελπίδα για σύντομη επιστροφή της; Επί μήνες, πολλούς μήνες τώρα, τα επιτόκια των ομολόγων της χώρας βρίσκονται “καρφωμένα” σε επίπεδα άνω του 12%!
Το μεγάλο επίτευγμα της Κυβέρνησης (επειδή πρέπει να αναγνωρίζονται τα θετικά) είναι ότι, πρωτοστάτησε για τη δημιουργία ευρωπαϊκών μηχανισμών για τη στήριξη χωρών που αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Σήμερα υπάρχουν μηχανισμοί που μπορούν να χρηματοδοτήσουν τις δανειακές ανάγκες της χώρας, μετά την αναδιάρθρωση. Βεβαίως, με την υπογραφή νέων μνημονίων. Όμως, αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα για όσους αποτυγχάνουν στη διαχείριση των οικονομικών τους. Και δε γίνεται αλλιώς.
Το μεγαλύτερο κόστος στην περίπτωση της αναδιάρθρωσης του χρέους σήμερα, δεν είναι για το λαό, δεν είναι για μας. Ο λαός, έχουμε υποστεί το κόστος. Και το υποστήκαμε δυσανάλογα με τις ευθύνες μας. Το μεγαλύτερο κόστος είναι για την Κυβέρνηση και το ευρύτερο πολιτικό σύστημα , αφού η αναδιάρθρωση μίας χώρας, συνήθως προκαλεί και την καταβαράρθρωση των πολιτικών που συσχετίστηκαν με αυτή. Και αυτός είναι άλλωστε ο λόγος της καθυστέρησης στη λήψη της απόφασης. Άλλωστε, η ελπίδα για τους πολιτικούς, πάντα πεθαίνει τελευταία. Για τους πολίτες, έχει ήδη πεθάνει... Και ο μόνος τρόπος για να αναστηθεί, είναι να φύγει αυτό το βάρος της αβεβαιότητας και της καθημερινής μιζέριας, το συντομότερο δυνατό!
Πηγή: Εurocapital.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου